اصطلاحات معاملات فیوچرز در یک نگاه

معاملات فیوچرز دائمی چیست؟

برای اول موضوع اجازه بدهید به مفهوم معاملات فیوچرز بپردازیم که درواقع معاملات فیوچرز (futures contract) چه کاربردی دارند و چه هستند؟ معاملات فیوچرز در اصل قراردادی برای خرید یا فروش یک کالا، ارز دیجیتال یا سایر چیزها است که با قیمت از قبل مشخص شده در زمان آینده مورد استفاده قرار میگیرد. اول از همه باید در مورد بایننس فیوچرز اطلاعات مفیدی داشته باشید که می توانید مقاله صفر تا صد بایننس فیوچرز (Binance Future)+نکات بسیار مهم 2021 را به صورت کامل مطلاعه کنید.

برخلاف بازارهای معمولی، در بازار فیوچرز، معامله های انجام شده به صورت آنی تسویه نمی شوند. اما در عوض دو طرف معامله در قرارداد ترید می کنند که در واقع تسویه این معامله در آینده انجام می شود. همچنین بازار فیوچرز (futures market) به کاربران این اجازه را نمی دهد که به صورت مستقیم ارز دیجیتالی را خریداری و یا به فروش بگذارند. در عوض به عنوان نماینده های آن معامله ترید میکنند و معامله در آینده تحقق پیدا میکند و آنجا است که معامله با دارایی و یا پول نقد انجام می شود. 

اگر بخواهیم مثال ساده در رابطه با این موضوع بزنیم، میتوانیم معامله فیوچرز را یک جسم فیزیکی و یک کالا در نطر بگیریم، مانند گندم یا طلا. در بازارهای معمولی فیوچرز (traditional futures markets)، این معاملات برای تحویل دادن مشخص شده اند. به این شکل که کالا به صورت فیزیکی تحویل داده می شود. یعنی همه چیز مانند واقعیت پیش می رود و کالا به صورت واقعی وجود دارد.

اگر نمی دانید بایننس فیوچرز چیست و چگونه باید شروع کنیم؟، حتماً به مقاله مربوطه مراجعه کنید.

بنابراین باید از طلا یا همان گندم فرضی ما محافظت شود و همینطور حمل شود تا به مقصد برسد که به خودی خود هزینه های اضافی به بار می آید. با این وجود بازارهای فیوچرز زیادی وجود دارند که هم اکنون پرداخت های نقدی دارند و تسویه می شوند. منظور از پرداخت نقدی یعنی ارزش مادی آن تسویه خواهد شد و هیچ تبادل فیزیکی و رفت و آمدی وجود ندارد. 

همچنان بر اساس مثال پیش می رویم؛ ممکن است قیمت طلا (معامله فیوچرز) در مارکت های فیوچرز با یکدیگر متفاوت باشد که البته بستگی به تاریخ تسویه آن دارد. هرچه فاصله زمانی و هزینه حمل و نقل بیشتر باشد، عدم اطمینان در آینده وجود دارد و اختلاف قیمت بین بالقوه ای بین بازار معاملات و بازار فیوچرز نیز بیشتر خواهد شد.

چرا کاربران از معاملات فیوچرز استفاده می کنند؟

1. پوشش و مدیریت ریسک (Hedging and risk management): این مهمترین دلیل بای ایجاد معاملات فیوچرز بود.

2. مواجهه کوتاه مدت (Short exposure): معامله گران (تریدرها) حتی در صورت نداشتن سرمایه می توانند در برابر عملکرد بازار، پیش بینی خود را عملی کنند.

3. اهرم اعتبار (Leverage:): معامله گران می توانند پوزیشن هایی بیشتر از موجودی خود وارد کنند.

معامله فیوچرز دائمی (perpetual futures contract) چیست؟

معامله های فیوچرز همیشگی یکی از گونه های خاص معاملات فیوچرز هستند؛ اما برخلاف شیوه مرسوم و معمولی، تاریخ انقاضی برای آنها وجود ندارد. علاوه بر آن معاملات فیوچرز دائمی، بر اساس یک قیمت شاخص (Index Price) و اصولی انجام می شوند. قیمت شاخص نیز با توجه به حجم بازار و حجم معاملات نسبی آنها از میانگین قیمت یک دارایی تشکیل شده است. 

در نتیجه بر خلاف معاملات فیوچرز معمولی و ساده، قراردادهای همیشگی (perpetual contracts)، اغلب با قیمت هایی معادل بازار (spot markets) و یا بسیار نزدیک به آن معامله می شوند. بنابراین با این شرایط بازار، ممکن است قیمت گذاری بازار (mark price) از قیمت بازار (spot market price) خارج شود. اما هنوز هم مهم ترین تفاوت بین معاملات فیوچرز معمولی و دائمی، تاریخ تسویه حساب قبلی است.

مارجین اولیه (initial margin) چیست؟

مارجین اولیه (Initial margin) کمترین مقداری است که باید برای باز کردن یک معامله بپردازید. معامله ای که با اهرم (لوریج)«leveraged position» همراه است. برای مثال می توانید 1000 BNB را با لوریج 100 BNB خریداری کنید که مقدار اهرم 10 برابر (10x leverage) خواهد بود. به این ترتیب مقدار مارجین اولیه شما 10 درصد از سفارش شما است. درواقع مارجین اولیه از موقعیت اهرمی (leveraged position) شما حمایت می کند و به نوعی حکم وثیقه (collateral) را برای آن دارد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص لوریج، می توانید مقاله لوریج در صرافی بایننس چیست؟ + راهکاری برای افزایش سود را مطالعه کنید.

مارجین نگهداری (maintenance margin) چیست؟

Maintenance margin حداقل مقدار وثیقه ای است که باید برای باز نگه داشتن پوزیشن های معاملاتی قرار بگیرد. اگر موجودی مارجین شما پایین تر از این حد قرار بگیرد، یا پیغامی دریافت می کنید که از شما خواسته می شود موجودی حساب خود را افزایش دهید یا به طور کلی لیکویید می شوید. بیشتر ارزهای دیجیتال از نوع دوم استفاده می کنند.

به بیان دیگر، مارجین اولیه مقداری است برای باز کردن یک پوزیشن استفاده می کنید و مارجین نگهداری به کمترین موجودی برای باز نگه داشتن یک معامله نیاز دارد. maintenance margin یک فعال است و تغییر پذیر است که این تغییر با توجه به موجودی شما (وثیقه) و قیمت بازار رخ می دهد. 

لیکویید شدن به چه معناست؟

اگر مقداری که به عنوان وثیقه در نظر گرفته اید سقط کند و به زیر خط Maintenance margin برسد، ممکن است که سرمایه شما لیکویید (liquidation) شود. در اصل لیکویید شدن به معنای منحل شدن و از بین رفتن است. با در نظر گرفتن ریسک و اهرمی (لوریج) که هر کاربر در بایننس دارد (بر اساس وثیقه و در معرض قرار گرفتن آن)، لیکویید شدن به روش های مخلتفی انجام می شود. هرچه پوزیشن و معامله بزرگ تر باشد، مارجین نیز بزگتر خواهد بود.

این عملکرد بستگی به بازار و معاملات انجام شده، متفاوت است. اما بایننس کارمزد تقریباً کمی یعنی 0.5% برای لیکوییدهای نوع Tier 1 می گیرد (قرار گرفتن تحت مقدار خالص 500,000 USDT ). اگر حساب بعد از لیکویید، مقدار اضافه داشته باشد، یعنی اگر از آن باقی مانده باشد، به حساب کاربر بازگردانده می شود. اگر این مقدار کمتر باشد، کاربر یا تریدر ورشکسته (bankrupt) می شود.

برای آشنایی با اپلیکیشن بایننس و آموزش آن روی لینک کلیک کنید.

توجه داشته باشید که در صورت لیکویید شدن باید هزینه و کارمزدهای اضافی پرداخت کنید. برای جلوگیری از این موضوع می توانید پوزیشن و معاملات خود را قبل از رسیدن به قیمت لیکویید، ببندید و یا موجودی بیشتری به وثیقه خود اضافه کنید. این کار سبب می شود که قیمتی که به عنوان قیمت لیکویید انتخاب شده است از قیمت فعلی بازار فاصله بیشتری بگیرد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانید ویدئو زیر را تماشا کنید.

فاندینگ ریت (funding rate) چیست؟

فاندینگ (funding) شامل پرداخت های منطم بین خریداران و فروشندگان، با توجه به مقدار فاندینگ کنونی است. زمانی که فاندینگ ریت بیشتر از صفر باشد(مثبت باشد)، تریدرهایی که از معاملات لانگ (خریداران معاملات) استفاده می کنند، مجبور به پرداخت حق تریدرهایی هستند که از معاملات کوتاه (فروشندگان معاملات) استفاده می کنند. اما در طرف مقابل یعنی زمانی که فاندینگ ریت زیر صفر است و منفی می باشد، تمام عملکردهای گفته شده برعکس می شود.

فاندینگ ریت بر اساس دو مؤلفه کلی است:

1. نرخ بهره (interest rate)

2. حق بیمه (premium)

در بازار فیوچرز (futures market) نرخ بهره ثابت است که مقدار آن 0.03% می باشد. اما حق بیمه با توجه به تفاوت بین بازار فیوچرز و سایر بازارها، متغیر است. بایننس برای انتقال فاندینگ ریت هیچ کارمزد و هزینه ای دریافت نمی کند؛ چون به صورت مستقیم بین معامله گران رخ می دهد.

قیمت مارکت (mark price) چیست؟

mark price درواقع ارزش واقعی معامله (قیمت منصفانه) در مقایسه با قیمت معاملات واقعی آن (آخرین قیمت) است. محاسبه mark price مانع لیکویید شدن در بازارهایی می شود که ثبات بسیار کمی دارند. بنابراین زمانی که قیمت شاخص (Index Price) به قیمت بازارهای محلی مرتبط است، mark price نشان دهنده قیمت واقعی و منصفانه آن معامله فیوچرز است. آنچه که بایننس در مورد mark price می گوید این است که mark price بر اساس قیمت شاخص (Index Price) و فاندینگ ریت مشخص می شود؛ همچنین بخش مهم و اساسی از محاسبه تحقق نیافته سود و ضرر (PnL) است.

PnL چیست؟

PnL مخفف سود و زیان(profit and loss) است و می تواند به واقعیت بپیوندد یا غیر واقعی باشد. زمانی که یک معامله فیوچرز دائمی باز دارید، PnL شما غیر واقعی است، به این معنی که در واکنش به حرکت های بازار همچنان تغییر می کند. زمانی که پوزیشن های خود را می بندید، PnL تحقق نیافته به صورت جزئی یا کامل اثر خود را می گذارد و اجرا می شود.

از آنجا که PnL اجرا شده به سود یا زیان ناشی از پوزیشن های بسته اشاره دارد، هیچ ارتباط مستقیمی با mark price ندارد، بلکه فقط با قیمت اجرا شده (executed price) سفارشات ارتباط دارد. از طرف دیگر، PnL غیر واقعی، دائماً در حال تغییر است و عامل اصلی لیکوییدها می باشد؛ بنابراین، mark price برای اطمینان از دقیق و عادلانه بودن محاسبه PnL (سود و ضرر) غیر واقعی استفاده می شود.

بیشتر بخوانید: آموزش اپلیکیشن بایننس

صندوق بیمه (Insurance Fund) چیست؟

به بیان ساده، صندوق بیمه همان چیزی است که مانع از افت موجودی معامله گران به زیر صفر می شود، در عین حال این اطمینان را می دهد که تریدرهای برنده سود خود را دریافت می کنند. برای درک بهتر مطلب به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید آلیس 2000 دلار در حساب بایننس فیوچرز خود دارد که برای باز کردن یک پوزیشن 10x BNB لانگ با 20 دلار در هر کوین استفاده می شود. توجه داشته باشید که آلیس معاملات و خرید خود را از معامله گر دیگری خرید می کند نه از بایننس. بنابراین در طرف دیگر ترید، ما باب را در نظر می گیریم، با موقعیت شورت و به همان میزان. 

به علت وجود اهرم (leverage) 10 برابر آلیس 1000 BNB به ارزش 20 هزار دلار به علاوه 2 هزار دلار وثیقه دارد. با این وجود اگر قیمت بایننس کوین از 20 دلار به 18 دلار برسد، آلیش می تواند پوزیشن خود را به صورت خودکار ببند. یعنی سرمایه و دارایی های آلیس لیکویید شده و وثیقه 2000 دلاری او به صورت کلی از بین می رود.

اگر به هر علتی سیستم نتواند معاملات آلیس را به موقع ببندد و قیمت بازار ریزش بیشتری داشته باشد، صندوق بیمه فعالیت خود را آغاز می کند تا  ضررها را پوشش دهد تا پوزیشن بسته شود. با این وجود تغییر زیادی برای آلیس رخ نخواهد داد؛ چون سرمایه آن لیکویید ده و موجودی صفر دارد. اما این اطمینان وجود دارد که باب می تواند سود خود را دریافت کند. اگر صندوق بیمه وجود نداشته باشد، موجودی حساب آلیس علاوه بر اینکه از 2000 دلار به صفر می رسد، بلکه ممکن است منفی شود.

در هر صورت پوزیشن لانگ آن احتمالاً از قبل بسته شده است، چون maintenance margin او کمتر از حداقل مورد نیاز است. هزینه های تصفیه مستقیماً به صندوق بیمه می رود و وجوه باقیمانده به کاربران بازگردانده می شود. کارمزدهای لیکوییدی به صورت مستقیم وارد صندوق بیمه می شوند و باقی مانده آن به کاربران برگردانده می شود. بنابراین صندوق بیمه مکانیزمی است که برای استفاده از وثیقه های گرفته شده از تریدرهایی است که لیکویید شده اند و برای پوشش دادن حساب های ورشکسته ایجاد شده است. در شرایط معمولی بازار، این انتظار وجود دارد که صندوق بیمه با لیکویید شدن کاربران به شکل مستمر رشد کند.

اگر خلاصه بگوییم، صندوق بیمه زمانی رشد می کند و بزرگ می شود که کاربران قبل از رسیدن به ارز منفی (negative value) پوزیشن هایشان، لیکویید شوند. اما در مواردی که اوضاع شدیدتر است، این امکان  وجود دارد که سیستم نتواند همه معاملات شما را ببندد که در این شرایط از صندوق بیه کمک گرفته می شود تا خسارت احتمالی جبران شود. هر چند غیرمعقول است، اما این رویداد می تواند در دوره هایی که نوسان زیادی دارند و یا زمانی که نقدینگی بازار کم است، رخ دهد.

Auto-deleveraging چیست؟

Auto-deleveraging یا تخریب خودکار روشی است که برای لیکویید طرف مقابل است و در صورتی اجرایی می شود که عملکرد صندوق بیمه متوقف شود که البته در شرایط خیلی خاصی این اتفاق رخ می دهد. هر چند این موضوع بعید است اما چنین اتفاقی نیاز به معامله گران پرسودی دارد که قسمتی از سود خود را برای جبران ضرر و زیان معامله گران پرداخت کنند. متأسفانه نمی توان به صورت کامل جلوی این عملکرد را گرفت زیرا نوسانات موجود در بازار کریپتوکارنسی و اهرم های بالا که کابران از آنها استفاده می کنند، باعث این موضوع شده است.

به بیان دیگر، لیکویید شدن طرف مقابل آخرین مرحله ای است که صندوق بیمه نمی تواند همه معاملات ورشکسته شده را پوشش دهد. معمولاً معاملاتی که بیشترین سود را دارند (به همراه لوریج)، معاملاتی هستند که کمک بیشتری می کنند. بایننس از شاخصی استفاده می کند که به کاربران می گوید در کجای صف خودکار Auto-deleveraging قرار دارند.

در بازار بایننس فیوچرز سیستم تمام کارهای لازم را انجام می دهد تا از Auto-deleveraging جلوگیری کند و چند مورد از ویژگی های آن در به حداقل رساندن این امر تأثیر گذار است. در صورت رخ دادن، لیکویید شدن فرد مقابل بدون هیچ هزینه ای در مارکت انجام می شود و بلافاصله اطلاعیه ای برای معامله گران متضرر ارسال می شود. کاربران در هر زمان که بخواهند دوباره وارد معاملات شوند، می توانند اقدام کنند. در مقاله بعدی به این سؤال پاسخ می‌دهیم: چطور از حالت Multi-Assets (چند جفت ارزی) استفاده کنیم؟