سیر تا پیاز شبکه Sui + معرفی کوین سویی

زمان مطالعه: 19 دقیقه

در همین ایام که پروژه Aptos توانسته توجه زیادی را به خود جلب کند، یک پروژه لایه 1 دیگر نیز سر و صدای زیادی به پا می کند. این شبکه همچنین از همان زبان برنامه نویسی Aptos استفاده می کند و حتی سازمانی که این دو سرویس در آن یافت می شود یکسان است. این پروژه Sui نام دارد و از زبان برنامه نویسی Move استفاده می کند و این شبکه نیز مانند Aptos توانسته سرمایه جذب کند و به رقیب اصلی Aptos در رده خود تبدیل شود. در این مقاله به این سوال که شبکه سویی چیست و چگونه کار می کند پاسخ خواهیم داد. سپس خدمات SUI، کوین SUI، مسیر حرکت این شبکه، همکاری های آن، تیم توسعه، نحوه خرید و فروش کوین SUI را مورد بحث قرار خواهیم داد.

معرفی شبکه Sui

Sui یک بلاک چین لایه 1 بدون نیاز به مجوز است که برای سازندگان و توسعه دهندگانی که خواهان تجربه های جدید در فضای وب 3 هستند طراحی شده است. این بلاک چین به صورت افقی مقیاس پذیر است و از توسعه طیف گسترده ای از برنامه ها پشتیبانی می کند. معاملات نیز به صورت موازی با یکدیگر پردازش می شوند. مقیاس پذیری افقی به این معنی است که هر تراکنش به چند قسمت تقسیم می شود و هر قسمت توسط یک گره پردازش می شود و گره ها داده های کامل تراکنش را در دست ندارند.

Sui یک پلتفرم قرارداد هوشمند است که توسط مجموعه ای بی نظیر از تأیید کننده ها ایمن شده است. نقش اعتباردهنده ها مانند ماینرها در شبکه های اثبات کار (PoW) است.

شبکه اجماع برای تراکنش‌های ساده (ارسال دارایی‌ها) را کنار می‌گذارد و از اصول ساده‌تر با تأخیر کمتر برای تراکنش‌های پرداخت و انتقال دارایی استفاده می‌کند. عدم استفاده از اجماع در دنیای بلاک چین بی سابقه است. این می تواند بسیاری از برنامه های جدید حساس به تأخیر را فعال کند، از بازی گرفته تا پرداخت های خرده فروشی تا نقاط فیزیکی فروش. زیرا رسیدن به اجماع در گره ها مدتی زمان می برد و در صورت عدم استفاده از این سیستم می توان سرعت فرآیندها را افزایش داد.

سویی به زبان برنامه نویسی Rust (زبان Solana) و قرارداد هوشمند آن با زبان Move نوشته شده است. برنامه هایی که با Move نوشته می شوند، عملیات های مختلفی را روی منابع تعریف می کنند. فعالیت هایی مانند قوانین سفارشی برای ایجاد دارایی، انتقال دارایی بین مالکان جدید و فعالیت هایی که دارایی را تغییر می دهد.

بلاک چین Sui چگونه فعالیت می کند؟

همانطور که گفتیم این شبکه یک سیستم اجماع برای کارهای ساده ندارد و تایید را بسیار آسان می کند. از طرفی از یک سیستم برد-برد بین فرستنده و تأیید کننده ها استفاده می کند که در ادامه توضیح خواهیم داد. تراکنش های ساده در این شبکه خیلی سریع (تقریباً بدون هیچ اتلاف زمانی) تأیید می شوند و این برای بازی ها و سایر برنامه ها بسیار خوب عمل می کند.

شبکه سویی دارای سه جزء اصلی است:

اشیاء: Sui دارای اشیایی است که توسط بسته های زبان Move ایجاد و مدیریت می شوند. البته این بسته ها حاوی آبجکت ها نیز هستند. این اشیا را می توان به دو دسته تقسیم کرد: داده های قابل تغییر و بسته های غیرقابل تغییر. از سوی دیگر، واحد اصلی، object است. برخلاف دیگر بلاک چین‌هایی که ذخیره‌سازی آنها حساب محور است، سویی متمرکز بر شی است. هر قرارداد هوشمند یک آبجکت است (معروف به پکیج آبجکت) و این قراردادهای هوشمند اشیاء Move را مدیریت می کنند:

Move Package: مجموعه ای از ماژول های بایت کد Move است. هر ماژول دارای یک نام منحصر به فرد در داخل بسته است. ترکیب ID و نام ماژول نشان دهنده هویت آن است. زمانی که قرارداد هوشمند در شبکه Sui منتشر می شود، بسته واحد نیز منتشر می شود. هنگامی که یک بسته آبجکت منتشر می شود، تغییرناپذیر است و نمی توان آن را تغییر یا حذف کرد. این بسته آبجکت ممکن است به بسته دیگری وابسته باشد که قبلاً در دفتر Sui منتشر شده است.

Move Object: مدیریت داده های گروه با ماژول Move خاص از بسته Move انجام می شود. هر مقدار یک آبجکت ساختاری با پارامترهایی است که می تواند شامل انواع اولیه (آدرس، اعداد و غیره)، آبجکت و غیر آبجکت باشد. مقدار آبجکت متغیر است و به آدرس در زمان ایجاد تعلق دارد. اما می تواند ثابت شود و تغییر نیافته یا می تواند تکه تکه شود و به آدرس های دیگر برسد.

تراکنش ها: تمام تغییرات در دفتر سوئی (Sui) از طریق تراکنش ها انجام می شود. هر تراکنش شبکه وضعیت دفتر کل را تغییر می دهد. تراکنش ها می توانند آبجکت را ایجاد، تخریب، بنویسند و به آدرس های دیگر ارسال کنند.

اعتبار سنج ها (Validators): شبکه توسط مجموعه ای از اعتبار سنجی های مستقل مدیریت می شود که هر کدام نرم افزار مخصوص به خود را در یک ماشین جداگانه (یا گروهی از ماشین ها که توسط یک اعتبار سنجی مدیریت می شوند) دارند.

معماری (Construction) Sui

شبکه Sui یک دفتر کل توزیع شده است که اطلاعات مربوط به آبجکت های سازمان یافته را جمع آوری می کند. هر مورد با یک شناسه منحصر به فرد شناسایی می شود. هر آبجکت متعلق به یک آدرس است و هر آدرس می تواند به هر تعداد آبجکت بستگی داشته باشد.

از نظر ساختاری، تراکنش شامل دارایی های مجموعه آبجکت ورودی و یک اشاره گر به آبجکت کد Move است که قبلاً در دفتر ثبت شده است. اجرای یک تراکنش به‌روزرسانی‌هایی را برای اشیاء ورودی ایجاد می‌کند. تراکنش ارسال شده از آدرس A می تواند یک آبجکت تعلقی (تراکنش های ساده) یا آبجکت های مشترک (تراکنش های پیچیده) باشد.

اعتبارسنج های جانبی تراکنش ها را تأیید می کنند و آنها را به صورت موازی از طریق جریان بیزانس سازگار اجرا می کنند. انتشار مداوم بیزانس نام دیگری برای تحمل خطای بیزانس (BFT) است.

بررسی کلی سیستم Sui

Sui فرض می کند که رایج ترین تراکنش های بلاک چین، انتقال کاربر به کاربر یا مدیریت دارایی است و ماهیت این مفهوم را تقویت می کند. بنابراین، Sui این دو نوع دارایی را متمایز می کند:

1. آبجکت های مرتبط که فقط توسط مالک آن قابل تغییر است.
2. آبجکت های مشترکی که متعلق به شخص خاصی نیستند و می توانند توسط بیش از یک کاربر اصلاح شوند.

این تمایز، دستیابی به تأخیر بسیار کمتری را با کنار گذاشتن اجماع برای تراکنش‌های ساده (که فقط آبجکت متعلق به آنها را شامل می‌شود) ممکن می‌سازد.

سویی یکی از راه ها مانع اصلی رشد بلاک چین را از بین می برد. ساخت بلاک به شکل سرخط (Head of Line Blocking) زمانی اتفاق می‌افتد که یک بسته یا مجموعه داده جداگانه در انتظار انتقال است و بسته داده دیگری نیز در ابتدای صف قرار دارد. بنابراین، این مجموعه نمی تواند پیشروی کند. این مشکل را می توان در بلاک چین هایی مانند اتریوم مشاهده کرد. هنگامی که تراکنش را ارسال می کنید، تراکنش شما تا زمانی که تراکنش قبلی پردازش نشود، پردازش نمی شود.

گره های بلاک چین یک انباشتکننده را نگهداری میکنند که نشان دهنده وضعیت کل بلاک چین (از جمله آخرین تراکنش تایید شده) است. این گره ها در یک پروتکل اجماع برای اضافه کردن به روز رسانی های جدید به وضعیت شبکه شرکت می کنند. اگر گره ها به توافق برسند، این حالت ثبت و به روز می شود. به صورت دوره ای، این ثبت حالات در انباشته کننده جمع می شوند.

در Sui، این پروتکل یکسان سازی تنها زمانی مورد نیاز است که تراکنش شامل یک آبجکت مشترک باشد (همانطور که گفتیم، عملیات ساده مانند ارسال از نوع آبجکت هستند و نیازی به اجماع ندارند). برای عملیات پیچیده مانند قراردادها، Sui از یک سیستم اجماع DAG BFT به نام Bullshark در ترکیب با یک ممپول مبتنی بر DAG به نام Narwhal استفاده می کند. DAG مخفف Directed Acyclic Graph و BFT مخفف Byzantine Fault Tolerance است. 

وقتی صحبت از آبجکت های مشترک می شود، اعتبارسنج ها به عنوان بازیگرانی برای سازماندهی این نوع معاملات حضور دارند. از آنجا که Sui بر مدیریت آبجکت ها خاص (به جای تجمیع حالت ها) تمرکز می کند، می تواند تراکنش ها را به روشی منحصر به فرد گزارش کند:

1. هر مورد در سویی دارای یک شماره نسخه منحصر به فرد است.
2. هر نسخه جدید از یک تراکنش ایجاد می شود که ممکن است دارای وابستگی های متعدد باشد که خود آبجکت های نسخه شده هستند.

در نتیجه، یک اعتبارسنج سویی (یا هر کسی که نسخه‌ای از حالت را دارد) می‌تواند تاریخچه یک آبجکت را ارائه دهد و تاریخچه آن را از بلوک پیدایش تاکنون نشان دهد. در معاملات مشترک، جزئیات تراکنش اغلب نامرتبط هستند. اما در برخی موارد مرتبط، یک طرف بین آن معاملات رابطه برقرار می کند. همانطور که اشاره کردیم، آبجکت ها در معامله مشترک ممکن است از یک نوع یا مرتبط با یکدیگر باشند.

Sui پردازش تراکنش را با پیروی از مدل توافق نهایی (Eventual Consistency) تضمین می کند. “توافق نهایی” مدلی است که در محاسبات توزیع شده استفاده می شود که به طور رسمی تضمین نشده است. High Availability سیستمی است که هدف آن تضمین سطح عملکرد توافق شده (معمولاً Uptime یا زمانی که سیستم به درستی و بدون وقفه کار می کند) برای مدت طولانی تر از حد معمول است. اگر آپدیت جدیدی روی داده های مورد نظر انجام نشود، در نهایت تمامی دسترسی ها به آن داده ها به حالت قبلی باز می گردد.

تبعیت از سیستم توافق نهایی توسط sui، به دلیل بالا نگه داشتن سطح دسترسی به دیتاهای تراکنش‌ها انجام می‌شود. این برنامه به دو بخش تقسیم می شود:

تحویل نهایی: هنگامی که یک تأیید کننده وفاداری یک تراکنش را تکمیل می کند، تمام تأیید کنندگان وفادار دیگر نیز در نهایت همین کار را انجام می دهند.

همگرایی: دو اعتبار سنجی که فرآیند تراکنش یکسانی را مشاهده می کنند، دیدگاه یکسانی نسبت به فرآیند دارند (منتهی به حالت یکسان). برخلاف دیگر بلاک چین ها، Sui به دلیل قابل مشاهده بودن همگرایی، جریان تراکنش ها را متوقف نمی کند یا به عبارت دیگر منتظر شاهدان (Witness) برای تایید وضعیت نمی ماند.

تراکنش های معمولی

بسیاری از تراکنش ها وابستگی پیچیده ای به سایر بخش های حالت بلاک چین ندارند. اکثر کاربران به سادگی می خواهند تراکنش ها را برای گیرنده ارسال کنند و تنها داده ای که برای انجام این کار لازم است، نمای جدیدی از آدرس فرستنده است. این دیدگاه به سویی اجازه می دهد تا از اجماع برای این تراکنش ها انصراف دهد و از الگوریتم های ساده تری بر اساس تحمل خطای بیزانسی استفاده کند.

این الگوریتم ها بر اساس طراحی Fastpay است که با ضمانت امنیتی اصلاح شده ارائه می شود. FastPay یک پروتکل بسیار کاربردی بر اساس تحمل خطای بیزانسی است. به طور خلاصه، Sui به جای پردازش تراکنش ها با بررسی آنها در کل زنجیره بلوکی، عملیات ساده ای را با داده های مرتبط با همان تراکنش انجام می دهد. در این مورد، تنها چیزی که مورد نیاز است یک آدرس فرستنده است که بتواند در هر بار فقط یک تراکنش ارسال کند. Sui بعداً این رویکرد را به عملیات مرتبط‌تری که می‌توانستند مستقیماً به چندین آیتم تحت کنترل فرستنده خود متکی باشند، با استفاده از مدل آبجکت Move گسترش داد. با نیاز به وابستگی های دقیق، Sui از یک رویکرد چند خطه (Sharding) برای اعتبارسنجی عملیات استفاده می کند.

Sui به جای تجمیع تراکنش ها در بلوک ها، آنها را مستقل از یکدیگر پردازش می کند. مزیت اصلی آن تأخیر کم است. هر تراکنش موفق برای نهایی سازی فوری تأیید می شود.

تفاوت ارسال تراکنش در Sui و سایر بلاک چین ها در این است که در Sui تنها یک تراکنش می تواند در یک زمان ارسال شود و تراکنش بعدی زمانی که تکلیف آن مشخص شده باشد (تایید یا رد) ارسال می شود. اما در شبکه هایی مانند اتریوم می توانید چندین تراکنش را به صورت همزمان ارسال کنید و منتظر بمانید تا یکی یکی تایید شوند. برای ارسال تراکنش در شبکه Sui، این مراحل طی می شوند:

فرستنده تراکنش را برای همه بازبینان صفحه منتشر می کند. هر اعتبارسنجی رأی خود را برای تراکنش می دهد. هر رأی وزن خاصی دارد. فرستنده این آرا را جمع آوری می کند و آنها را در یک گواهی (یا سند) قرار می دهد و آنها را به همه اعتبار دهندگان برمی گرداند. بنابراین،تراکشن ثبت می شود و معامله پایان می یابد.

قراردادهای پیچیده

قراردادهای هوشمند پیچیده می توانند منابعی را به اشتراک بگذارند که توسط چندین کاربر قابل تغییر هستند (بسته به قوانین قرارداد هوشمند). به همین دلیل، طرف تمام فعالیت ها (از جمله مواردی که توزیع می شود) را به یگ پروتکل اجماع می گذارد. همانطور که گفته شد، سویی از تکنیک های Narwhal و Bullshark برای هماهنگی استفاده می کند. Mempool Narwal یک موتور پایگاه داده با کارایی بالا و معماری مقیاس پذیر ارائه می دهد. Bullshark همچنین یک الگوریتم اجماع پیام صفر (Zero-Message Overhead) را ارائه می دهد که از ارسال نمودار استفاده می کند (که ما در بخش DAG توضیح می دهیم). سربار پیام صفر تقریباً مشابه اثبات با دانش صفر (ZKP) است، به این معنی که یک گره تراکنش ها را بدون هیچ اطلاعاتی در مورد آنها تأیید می کند، اثبات کننده تأیید را بدون اطلاعات زیادی به تأیید کننده ارائه می دهد.

تراکنش‌هایی که شامل اشیاء مشترک می‌شوند که برای پرداخت هزینه‌های گس استفاده می‌شوند، حداقل یک شی دارند که به آن تعلق دارد. بنابراین، ضروری است که پروتکلی که با آبجکت تعلقی سروکار دارد، باید به دقت با پروتکلی که تراکنش را سازماندهی می‌کند، هماهنگ کند تا ویژگی‌های امنیتی Sui تضمین شود.

هنگام برخورد با آبجکت های مشترک، گزارش تراکنش این مراحل را دنبال می کند:

1. فرستنده تراکنش را به تمام تأییدکنندگان ارسال می کند.
2. هر تصویب کننده به این اقدام رأی می دهد. این آرا دارای وزن مشخصی هستند که بر اساس تعداد رزروها تعیین می شود.
3. فرستنده اکثر این آرا را مستند کرده و مجدداً برای تایید کنندگان ارسال می کند. این بار بر خلاف یک معامله ساده، سند توافق بیزانس (BFT) تنظیم می شود.
4. هنگامی که تراکنش مرتب شد، کاربر سند را به اعتبارسنجی که تراکنش را تکمیل می کند ارسال می کند.

DAG چیست؟

اشاره کردیم که DAG مخفف Directed Acyclic Graph است. به طور خلاصه، گراف به معنای مجموعه متناهی از نقاطی است که با خطوط به هم متصل شده اند. در یک DAG، هر یک از این نقاط نشان دهنده یک وظیفه پردازش داده خاص است.

در نمودار فوق، هر خط روند خاصی دارد و این نقاط (گره ها) را به یکدیگر متصل می کند. داده ها فقط می توانند در جهت این خطوط حرکت کنند. مثل حرکت و جریان آب است. به همین دلیل نام سیستم به صورت خط لوله گفته می شود. داده ها می توانند از نقطه A یا گره A به B حرکت کنند (این نموداری است که قبلاً ذکر کردیم) و نمی توان آنها را در جهت مخالف معکوس کرد. این یک موضوع ناسازگاری است.

این موضوع همان غیرمدور بودن است. یعنی داده‌ها به خودشان ارجاع داده نمی‌شوند، زیرا یک حلقه نامحدود (Loop) ایجاد می‌شود. هدایت شده به این معنی است که وظایف متعددی وجود دارد و هر یک از این وظایف، حداقل باید وظیفه قبلی یا بعدی یا هر دو را داشته باشند. پس متوجه شدیم که سیستم کارکرد Sui بر مبنای دگ است؛ هر نود وظیفه خاصی دارد، که تراکنش‌ها را در جهت مشخصی حرکت می‌دهد و این تراکنش‌ها برگشت‌پذیر نیستند. پس می‌توان گفت که DAGهای عادی، سیستم خطای بیزانس را تا حدی اجرا می‌کنند؛ اما باگ‌هایی دارند که سیستم بولشارک آنها را برطرف کرده است. در بخش بول‌شارک به این باگ‌ها نیز اشاره‌ای خواهیم کرد.

ممپول ناروال (Narwhal) چیست؟

Narwhal یک پروتکل ممپول مبتنی بر DAG با ساختار لایه‌ای است که در آن هر لایه حداکثر 1 پیام برای هر فرستنده دارد که به 2F+1 پیام از لایه قبلی اشاره دارد.

ایده ناروال جداسازی انتشار و سفارش تراکنش ها در بلاک چین است تا کارایی بیشتری داشته باشد. این پروتکل قابلیت اطمینان انتشار تراکنش ها و ذخیره‌سازی تاریخچه تراکنش را فراهم می‌کند.

ممپول ناروال کامل بودن را فراهم می کند (گره های صادق آنچه را که برای آن تعریف شده اند انجام می دهند) و امکان دسترسی به بلاک را فراهم می کند. این دو جزء، آزادسازی بلوک ها و اجماع را از هم جدا می کنند. این موضوع باعث افزایش کارایی عملیاتی می شود. از آنجا که آنها یک رابطه “Happen-Before” دارند و هر تراکنشی که ممپول وارد می کند، اعتبار آن قبلا بررسی شده است. بنابراین، از آنجایی که این اثبات قبلا انجام شده است، معامله در ناروال ممپول به تاخیر نمی افتد و به سرعت تایید یا رد می شود.

در اینجا می بینیم که طرفی از این نوع ممپول برای افزایش توان عملیاتی شبکه خود و جداسازی بلوک ها و اجماع استفاده می کند. برای مطالعه کاملتر پروتکل ناروال به این لینک مراجعه کنید.

پروتکل Bulshark 

Bullshark یک DAG مبتنی بر پروتکل BFT است که برای رسیدن به اجماع نیازی به تعاملات اضافی ندارد. طرفین می‌توانند راس‌های (Vertices) دگ را با تفسیر کردن دیدگاه بومی خود از لبه‌های (Edgeها) دگ، سفارش دهند. راس (Vertex یا Vertices یا همان نودها که وظایف مختلفی دارند) به همراه لبه (Edge یا Arc یا مرتب‌کنندگان وظایف نودها) در سیستم DAG، به این معنا هستند:

هر لبه از یک راس یا گره به دیگری هدایت می شود تا آنها را ترتیب بندی کند. نمودارهای جهت دار را فقط می توان از نظر توپولوژیکی مرتب کرد. برای درک بهتر این مشکل بیایید یک مثال بزنیم.

اگر رئوس گراف شامل اعمال یا وظایفی باشند، لبه ها این اعمال را مجبور می کنند که به صورت جداگانه و متوالی انجام شوند و این وظایف را ترتیب بندی می کنند. در این مورد، ترتیب توپولوژیک ترتیبی ای مستقیم از عملیات است. بنابراین، تغییر گراف تنها زمانی انجام می شود که محدودیت ها و الزامات هر گره برآورده شود. هر دگ حداقل یک ترتیب بندی توپولوژیکی داشته باشد و الگوریتم‌ها آن را در زمان خطی انجام می‌دهند. زمان خطی به این صورت است که هرچه اندازه ورودی بزرگتر باشد، زمان پردازش طولانی تر است. به عبارت دیگر، هر چه ورودی ها بیشتر باشد، زمان بیشتری برای پردازش آنها نیاز است.

تا به اینجا با مفاهیم DAG ها و لبه ها و رئوس و همچنین ترتیب بندی توپولوژیکی در دگ ها آشنا شدیم. توجه داشته باشید که Bullshark از این سیستم ها (مانند DAG های قبل از آن) استفاده می کند. هر گره وظیفه خاصی دارد. این وظایف به ترتیب هستند. بنابراین الگوریتم‌ها با ارائه پیش نیازها یا وابستگی‌های لازم برای هر گره، این وظایف را بر اساس یک زمان‌بندی انجام می‌دهند.

اما برخلاف سایر پروتکل‌های همزمان مبتنی بر DAG، Bullshark یک روش کاربردی با تأخیر کم ارائه می‌کند که چرخه‌های همگام‌سازی را حذف می‌کند و نیاز به یک سیستم پیچیده از تغییرات نمای گره و همگام‌سازی را از بین می‌برد. Bullshark آنها را ارائه می دهد، در حالی که تمام ویژگی های Dig-Rider خود را حفظ می کند. 

در دوره های ناهمزمان، نمی توان بین اعتبار سنجی صادق و اعتبار سنجی کند تمایز قائل شد. در نتیجه، اعتبارسنجی‌های کند همیشه دیر هستند و نمی‌توانند یک راس به DAG اضافه کنند و اعتبار‌دهنده‌های سریع قبل از اینکه راس را دریافت کنند، به دوره وارد می‌شوند. بنابراین، در همزمانی، در اینجا ناپدید می شود. برای حل این مشکل، DAG-Rider (نسل بعدی DAG) حذف لبه ضعیف را معرفی می کند. این لبه ها در مکانیسم اجماع شمارش نمی شوند (به عنوان رای به حساب نمی آیند). هدف اصلی همگام سازی دوره، اضافه کردن تمام رئوس به DAG تمام اعتبار سنجی های صادق است. اما مشکل این روش این است که باعث جمع آوری زباله است. روش DAG-Rider فقط تأییدکننده های کند و آرای آنها را حذف می کند، اما زباله را جمع آوری نمی کند. از سوی دیگر، Bullshark (یکی از جدیدترین مدل های DAG) زباله ها را به طور کامل در هر چرخه حذف می کند و همزمانی را برای کاهش تاخیر پیاده سازی می کند.

موضوع Bullshark بسیار پیچیده است و توضیح آن خارج از حوصله این مقاله است. کافی است بدانید که سرعت تاخیر در معامله را کاهش می دهد. علاقه مندان به این مفهوم پیچیده می توانند مقاله وایت پیپر Bulshark را مطالعه کنند.

زبان برنامه نویسی Sui Move

Move یک زبان برنامه نویسی برای قراردادهای هوشمند است. این زبان مبتنی بر Rust (زبان سولانا) است. البته Sui Move را نسبت به Move اصلی کمی تغییر داده و آن را سفارشی کرده است. یعنی زبان مورد استفاده در پروژه Aptos کمی با زبان Sui متفاوت است شما می توانید تفاوت های این زبان با Move اصلی را اینجا بخوانید.

این زبان در سال 2018 در روزهای اولیه Project Libra متولد شد. تیم موسس Libra شامل دو بنیانگذار Misten Labs (سازنده شبکه Sui) بود. در همین حال، این تیم قراردادهای هوشمند و زبان‌های برنامه‌نویسی آن‌ها را مورد مطالعه قرار دادند تا بفهمند توسعه‌دهندگان به دنبال چه هستند و این زبان‌ها چه محدودیت‌هایی دارند. مشکل شناسایی شده این است که قراردادهای هوشمند به شدت با دارایی ها و کنترل های دسترسی همراه هستند. تئوری اولیه MOVE ایجاد یک تقاطع برای این مفاهیم اصلی بود. Misten Labs این زبان تغییر یافته را ایجاد کرده و منابعی را برای یادگیری آن ارائه کرده است که در زیر مشاهده می کنید:

• برنامه نویسی با اشیاء Sui Move را آموزش می دهد.
• مبانی Sui Move، اصول طراحی و نمونه ها
• افزونه VSCode برای درک کد و تشخیص خطا
• نمونه هایی از توکن ها، NFT ها، DeFi و بازی

امنیت شبکه Sui

شبکه سویی ویژگی های امنیتی زیر را برای تضمین امنیت صاحبان دارایی در شبکه فراهم می کند:

1. یک دارایی اختصاصی فقط می تواند توسط مالک آن استفاده شود. این کار از طریق امضای شخصی مالک انجام می شود.
2. دارایی های مشترک را می توان توسط چندین نفر مدیریت کرد. معاملات این گونه دارایی ها با اجماع تایید می شود و دسترسی به آنها نیز با قراردادهای هوشمند قابل انجام است.
3. تراکنش ها فقط بر اساس قوانینی که سازنده قرارداد هوشمند تصمیم می گیرد، انجام می شود.
4. پس از تکمیل تراکنش، تغییرات در دارایی ها یا دارایی های جدید ایجاد شده باقی می مانند و برای پردازش بیشتر در دسترس هستند.
5. از آنجا که یک شبکه همتا به همتا از طریق یک پروتکل بین مجموعه ای از احراز هویت مستقل عمل می کند، تمام ویژگی های امنیتی حفظ می شوند، حتی اگر برخی از احراز هویت از پروتکل پیروی نکنند.
6. تمام تراکنش ها در بلاک چین شفاف و قابل ردیابی هستند.
7. با کمک کاربران و از طریق دیگیت کردن کوین های sui، اعتابرسنج ها تعیین می شوند.

خدمات و سرویس های Sui

سرویس Sui Gateway: اگر یک توسعه دهنده اپلیکیشن (مانند یک توسعه دهنده بازی) تعداد کاربران زیادی داشته باشد. توسعه دهندگان می توانند مجموعه آرا را مدیریت کنند و اسناد تراکنش را از طرف کاربران به شبکه ارسال کنند. توسعه دهندگان همچنین می توانند از سرورهای خود استفاده کنند. آنها می توانند تراکنش هایی را در برنامه های خود ثبت کنند که به سرویس دسترسی ارائه شده توسط توسعه دهنده ارسال می شود. برنامه کار می کند، این پورتال تمام تراکنش ها را پردازش می کند و نتایج را برای کاربران منتشر می کند. ایمنی در اینجا حاکم است. زیرا توسعه دهندگان کلید خصوصی کاربر را ندارند و فقط پهنای باند را ارائه می دهند.

Sui Explorer: این مرورگر در مرداد 1401 راه اندازی شد و ابزاری شفاف برای داده های Sui، فعالیت بلاک چین، تجزیه و تحلیل و عیب یابی روی زنجیره، اعتبارسنجی قرارداد و ردیابی است. این همچنین ابزارهای توسعه قرارداد هوشمند و ویژگی های Sui Move را ارائه می دهد. این مرورگر اکنون برای Devnet (توسعه) در دسترس است. زیرا بلاک چین Sui هنوز در این مرحله و فاز است.

کیف پول Sui: این کیف یک افزونه مرورگر است که ویژگی هایی مانند ایجاد NFT از آدرس ها، انتقال کوین، مشاهده توکن های منحصر به فرد و قابل معامله، نمایش تراکنش های اخیر، تقسیم/ادغام خودکار سکه ها را ارائه می دهد. مقدار انتقال مورد نظر، و برای اتصال برنامه های غیرمتمرکز (dApps) در شبکه Sui استفاده می شود. این کیف پول در حال حاضر فقط از شبکه Devnet پشتیبانی می کند.

معرفی کوین سویی (Sui)

کوین این شبکه SUI نام دارد و کل عرضه آن 10 میلیارد برآورد شده است. بخشی از این مقدار با عرضه اولیه آزاد می شود. مابقی کوین ها به عنوان پاداش طی چند سال و بخشی دیگر به عنوان مشوق سرمایه گذاری صادر می شود. این درصدها و نحوه انتشار آنها هنوز اعلام نشده است.

ارز SUI چهار کاربرد اصلی دارد:

• استیکینگ برای مشارکت در اجماع شبکه.
• پرداخت فی (کارمزد) تراکنش ها
• ابزاری برای مبادله و ذخیره ارزش.
• برای رای دادن در سیستم های حاکمیت شبکه.

بررسی اکوسیستم Sui

این پروژه نیز مانند Aptos با وجود اینکه هنوز شبکه اصلی آن راه اندازی نشده است، چندین پروژه و Dapp در آن ایجاد شده است که همگی در مرحله تست یا توسعه هستند. ما برخی از پلتفرم های شبکه تست را در شبکه Sui در زیر معرفی می کنیم:

شینامی (Shinami): شینامی یک گره سرویس و API برای شبکه Sui است. API این پروتکل به dApps اجازه می دهد تا به طور موثر و پویا با شبکه Sui ارتباط برقرار کند. توسعه دهندگان علاقه مند به زبان Move و پروژه شینامی از طریق این لینک به پروژه دسترسی VIP دریافت خواهند کرد.

اتوس (Ethos): یک کیف پول وب 3 است که برای اتصال به اکوسیستم Sui استفاده می شود. شما می توانید توکن ها و NFT های خود را در این کیف پول ذخیره کنید.

سویی گالری (Sui Gallery): سویی گالری یک بازار NFT برای شبکه Sui است.

سرویس نام سویی (sui name service): می توانید نامی برای آدرس خود انتخاب کرده و آدرس خود را سفارشی کنید.

کامینگ چت (coming chat): این یک پلتفرم هویت دیجیتال غیرمتمرکز (CID) است که در هر دو شبکه Optus و Sui پیاده سازی شده است.

مووکس (Movex): اولین صرافی غیرمتمرکز (Dex) در شبکه Sui که هم به عنوان بازارساز خودکار (AMM) و هم به عنوان کتاب سفارش عمل می کند. این DEX قصد دارد یک سیستم عرضه اولیه نقدینگی (ILO) را معرفی کند.

بلو موو (BlueMove): این پروژه یک بازار NFT است که ابتدا در شبکه Aptos راه اندازی شد و قصد دارد بازار خود را به شبکه Sui نیز گسترش دهد. یکی از ویژگی های جالب این پروژه لانچ پد NFT است.

اومنی بی‌تی‌سی (OmniBTC): این یک پلتفرم چند کاناله برای وب 3 است که ویژگی هایی مانند OmniSwap، OmniLending و OmniBridge را ارائه می دهد. Omni BTC بر روی شبکه LayerZero ساخته شده است و توانایی تبدیل بیت کوین را از طریق چندین شبکه از جمله Sui و Aptos ارائه می دهد. در واقع این پلتفرم بیت کوین را در شبکه های مختلف توکنیزه می کند.

معایب شبکه بلاک چین Sui

مهمترین مشکل شبکه Sui (و همچنین Aptos) ناسازگاری آن با ماشین مجازی اتریوم است. زیرا راه را برای کاربران DeFi و توسعه دهندگان EVM پیچیده می کند. کاربرانی که از پلتفرم‌های DeFi شبکه ماشین مجازی مبتنی بر اتریوم (مانند Binance Smart China، Polygon، Avalanche، Phantom و غیره) استفاده می‌کنند، نمی‌توانند به راحتی در اکوسیستم Sui فعالیت کنند. توسعه دهندگان EVM همچنین باید با ابزارها و زبان Move آشنا شوند تا پلتفرم های خود را بسازند که این روند را طولانی تر می کند.

کاربردهای شبکه سویی برای کاربران

کاربران فعلی می توانند از شبکه توسعه Sui برای موارد زیر استفاده کنند:

• کاربران می توانند وارد Devnet شوند.
• نوشتن و آزمایش قراردادهای Move
• کاربران می توانند قراردادهای هوشمند را منتشر و اجرا کنند.
• برنامه نویسی با آبجکت های سویی
• راه اندازی فول نود سویی
• استفاده از Explorer برای مشاهده تراکنش ها

این موارد نیز در چند ماه آینده منتشر خواهند شد (تاریخ دقیق اعلام نشده است):

• تست عمومی شبکه
• شبکه عمومی اصلی با قابلیت ارسال و دریافت کوین های واقعی و ساخت اپ ها 

برای مشاهده آخرین به‌روزرسانی‌های شبکه Sui و ویژگی‌های جدید منتشر شده، این پیوند را بررسی کنید.

همکار و سرمایه گذاران بلاک چین سویی

Mysten Labs، خالق پروژه شبکه Sui، در سه مرحله موفق به جذب 336 میلیون دلار سرمایه برای این بلاک چین شد.

6 دسامبر 2021، مرحله سری A:

36 میلیون دلار از شرکت ها:

1. Andreessen Horowitz (یا a16z)
2. Coinbase Ventures
3. Standard Crypto
4. Slow Ventures
5. Scribble Ventures
6. Samsung NEXT
7. Redpoint
8. NFX
9. Lightspeed Venture Partners
10. Electric Capital
11. Elizabeth Weil

26 جولای 2022 سری A:

معلوم نیست اداره خانواده آتوس (Ethos Family Office) چقدر روی سویی سرمایه گذاری کرده است.

8 سپتامبر 2022 سری B:

300 میلیون دلار سرمایه گذاری از شرکت های زیر:

1. Sino Global Capital
2. O’Leary Ventures
3. Lightspeed Venture Partners
4. Jump Crypto
5. Greenoaks Capital
6. FTX Ventures
7. Franklin Templeton Investments
8. Dentsu Ventures
9. Coinbase Ventures 
10. Circle Ventures
11. Kanav Kariya
12. Amy Wu

تیم توسعه دهنده سویی

این پروژه قبلاً روی پروژه بلاک چین لیبرا متعلق به متا (سابق فیسبوک) (بعدها به عنوان Diem) کار می کرد و اکنون به عنوان یک تیم Mysten Labs برای توسعه شبکه Sui کار می کند.

Evan Cheng: یکی از بنیانگذاران و مدیرعامل

Adeniyi Abiodun: یکی از بنیانگذاران و مدیر محصول

Sam Blackshear: یکی از بنیانگذاران و مسئول ارشد فناوری

George Danezis: یکی از بنیانگذاران و دانشمند ارشد

Kostas Chalkias: یکی از بنیانگذاران و رمزنگار ارشد

Koh Kim: مدیر اکوسیستم 

Todd Fiala: مدیر مهندسی

Ally Medina: مدیر عملیات

نحوه خرید و فروش ارز دیجیتال Sui

شبکه سویی هنوز خط اصلی خود را راه اندازی نکرده است. بنابراین، سکه های اصلی در حال حاضر در دسترس نیستند. این سکه ها فقط در شبکه Devnet موجود هستند و می توان از آنها برای آزمایش شبکه استفاده کرد. می توانید سکه های تست را از کیف پول Sui دریافت کنید و به آدرس های مختلف در شبکه ارسال کنید و عملکرد شبکه را آزمایش کنید.

چگونه ارز SUI را ذخیره کنیم؟

در حال حاضر Sui تنها یک کیف پول به نام Sui Wallet دارد. هیچ کیف پول دیگری برای این بلاک چین معرفی نشده است.

جمع بندی

در این مقاله به معرفی بلاک چین Sui Layer 1 پرداختیم و سعی کردیم به طور خلاصه نحوه عملکرد آن را توضیح دهیم. در این مقاله ابتدا در مورد چیستی و نحوه عملکرد شبکه سویی صحبت کردیم، سپس به خدمات این شبکه، پیاده سازی ارز رمزنگاری شده SUI، کاربردهای آن، شرکا و سرمایه گذاران و تیم توسعه Sui پرداختیم. نظر شما در مورد این شبکه چیست؟ آیا این بلاک چین می تواند با پروژه های بزرگی مانند اتریوم، آوالانچ و البته رقیب اصلی سویی یعنی آپتوس رقابت کند؟