وام گرفتن‌ در حوزه دیفای؛ توضیحی به زبان ساده

وام گرفتن در حوزه دیفای؛ توضیحی به زبان ساده. حتماً با دیفای (DeFi) آشنا هستید، اگر از این حوزه اطلاعات کمی دارید پس مقاله جامع‌ ترین آموزش دیفای؛ از سیر تا پیاز پلتفرم‌ های غیرمتمرکز مطالعه کنید. شاید وام گرفتن از دیفای یا همان امور مالی (Decentralized financial) غیرمتمرکز کمی گیج‌کننده و عجیب باشد، اما قراردادهای هوشمند و بلاک چین این امکان را فراهم کرده‌اند که بتوانید با پرداخت وثیقه وام خود را دریافت کنید. به دنبال آن زمانی که بازپرداخت وام را پرداخت می‌کنید، وثیقه‌ای که در ابتدا برای گرفتن وام گذاشته‌اید، قابل برداشت خواهد بود. برای همه این امور لازم نیست به خارج از منزل بروید و کلی انرژی مصرف کنید؛ هم اکنون می‌توانید به‌راحتی و با خیالی آسوده در منزل باشید و وام خود را دریافت کنید. پس اگر قصد دارید از پلتفرم‌های دیفای وام دریافت کنید و یا وام بدهید، پس این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.

توضیحی مختصر در مورد وام گرفتن در حوزه دیفای

پروژه‌های دیفای از سال 2020 رشد بسیار خوبی داشته‌اند که به لطف آن وام‌دهی و وام گرفتن ارزهای دیجیتال محقق شده است. در سال‌های اخیر پلتفرم‌های وام‌دهی که به‌صورت غیرمتمرکز فعالیت می‌کنند، به رتبه‌های خوبی در این زمینه دست یافته‌اند. در مقاله به طریقه وام دادن و گرفتن در این حوزه‌ها اشاره می‌کنیم.

وام دادن و وام گرفتن چگونه است؟

وام گرفتن از صرافی‌های دیجیتال و حوزه امور مالی سنتی، یک نقشه کلی دارد؛ یعنی دارایی از یک سمت به سمت دیگر در ازای دریافت سود و درآمدی ثابت منتقل می‌شود که این سرمایه ممکن است ارز دیجیتال یا پول رایج آن کشور باشد. وام‌دهی و وام گرفتن یکی از رکن‌های اصلی در بانکداری‌های جهانی و سیستم‌های مالی است که بر پایه سیستم ” بانک‌داری کسری ” (Fractional banking) بوده و بسیار با ارزش است.

روند کار به این صورت است که افرادی که وام می‌دهند، در ازای دریافت نرخ بهره منظم، سرمایه و دارایی معینی را در اختیار افرادی قرار می‌دهند که به آن وام نیاز دارند. اگر از روش‌های سنتی به بیان موضوع بپردازیم، باید گفت که مؤسسات مالی مانند بانک‌ها و نهادهای وابسته به آن مثل وام دهندگان همتا به همتا مسئول انجام امور وام‌ها هستند که این عملکرد در بازار ارزهای دیجیتال با تفاوت‌هایی همراه است.

وام دادن و وام گرفتن در حوزه ارزهای دیجیتال چگونه است؟

وام دادن و وام گرفتن در حوزه ارزهای دیجیتال چگونه است؟

به طور کلی وام دادن و وام گرفتن در خصوص دنیای ارزهای دیجیتال به 2 روش اصلی صورت می‌گیرد که عبارت‌اند از:

1. مؤسسه‌های مالی متمرکز (مانند: بلاک فای “BlockFi” و سلسیوس “Celsius”)

2. پروتکل‌های غیرمتمرکز (مانند: کامپاند “Compound.finance” و آوی ” Aave.com” و میکر ” Makerdao.com”)

برای دریافت وام از پروتکل‌هایی که غیرمتمرکز هستند، تنها به یک کیف پول (Wallet) نیاز دارید که معمولاً از کیف پول متامسک (Metamask) استفاده می‌شود که انحصاری شبکه اتریوم است. برای اینکه بتوانید به کیف پول خود دسترسی داشته باشید می‌توانید مقاله آموزش کامل کیف پول متامسک (MetaMask) را مطالعه کنید تا به‌راحتی والت خود را روی مرورگر نصب کنید. همچنین باید مقداری ارز دیجیتالی مانند تتر یا اتریوم داشته باشید که به‌عنوان وثیقه از آنها استفاده کنید. با ورود به یکی از وب‌سایت‌هایی که در روش بالا قرار داده‌ایم، می‌توانید بعد از بررسی مقدار سود و وثیقه، مقدار موردنیاز را به‌عنوان وثیقه قرار دهید و وام خود را دریافت کنید.

مؤسسات مالی که به‌صورت متمرکز در حوزه ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کنند، زیرمجموعه‌ای از صنعت مالی متمرکز هستند که به آنها Centralized Finance که به‌اختصار CeFi گفته می‌شوند. این مؤسسات همانند سیستمی همانند بانکداری سنتی دارند اما تا حدودی غیرمتمرکز هستند. اما از حق نگذریم فناوری جدیدی نسبت به بانکداری معمولی به‌حساب می‌آیند.

روش کار این پلتفرم‌ها به این شکل است که شما دارایی خود را به آنها می‌دهید و این سیستم‌ها سرمایه و دارایی شما را افراد دیگری مانند بازارسازها، صندوق های پوشش ریسک و کاربران وام می‌دهند و در این بین سود ثابتی به فردی که دارایی خود را سپرده گذاری کرده است پرداخت می‌شود. این روش از خطراتی مانند هک و… مصون نیست.

رقیب سرسخت و قدرتمند CeFi، همان صنعت مالی غیرمتمرکز (DeFi) است که از جوانب زیادی با نوع متمرکز تفاوت دارد. پروژه‌های غیرمتمرکز این امکان را به کاربران خود می‌دهند تا بتوانند به‌صورت غیرمتمرکز از خدماتی همچون وام‌دهی استفاده کنند. همچنین تمام دسترسی‌های لازم را برای مدیریت دارایی خود دارند. قراردادهای هوشمند این امکان را فراهم کرده‌اند. این قراردادها روی بلاک چین هایی مانند بلاک چین اتریوم اجرا می‌شوند.

برخلاف CeFi، هر کاربری از هر موقعیتی می‌تواند به پلتفرم‌های دیفای دسترسی داشته باشد؛ درضمن برای استفاده از آنها احتیاجی به احراز هویت و مسائل هویتی نیست.

وام دادن و وام گرفتن در پلتفرم‌ های دیفای (DeFi) چگونه است؟

اگر شما قصد داشته باشید که در پلتفرم‌های دیفای وام بدهید، در مرحله اول باید از یک قرارداد هوشمند استفاده کنید تا توکن‌هایی که مدنظر دارید به‌عنوان وام بدهید را به فضایی به نام ” بازار پول” بفرستد. سود شما نیز در بازار پول قرار می‌گیرد و به شکل توکن بومی همان پلتفرم در اختیار شما خواهد بود. به‌عنوان مثال توکن‌های پلتفرم آوی، آ توکن (aToken) نام دارد.

وام دادن و وام گرفتن در پلتفرم‌ های دیفای (DeFi) چگونه است؟

درواقع قرارداد هوشمند حکم واسطه را دارد. این قراردادها دارایی کاربران را به کوین‌هایی تبدیل می‌کنند که در اختیار افرادی باشد که قصد دارند وام دریافت کنند. این قراردادها به‌صورت کاملاً خودکار توکن‌هایی را به‌عنوان سود و بهره به شخصی ارسال می‌کنند که وام‌دهنده بوده است. فردی که به‌عنوان وام‌دهنده در شبکه بوده است می‌توان توکن‌های دریافتی را پس از مدتی با دارایی اصلی خود جایگزین کند.

کاربرانی که احتیاج به وام دارند، باید مبلغی را به‌عنوان وثیقه و ضمانت قرار دهند که به شکل ارز دیجیتال باشد و ارزش مادی آن بیشتر از وامی باشد که دریافت خواهند کرد. شاید این موضوع کمی گیج‌کننده به نظر برسد؛ چون وام‌گیرنده می‌توان در ابتدا وام را بفروشد تا مبلغ موردنیاز خود را دریافت کند، اما اجازه بدهید کمی بیشتر با سازوکار دیفای آشنا شویم.

یکی از دلایلی که می‌توان برای این شرایط ذکر کرد این است که شاید کاربران در هنگام روبه‌روشدن با هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده، میلی به فروش سرمایه خود نداشته باشند؛ زیرا کسی از آینده خبر ندارد و ممکن است قیمت دارایی فرد رشد بسیاری زیادی داشته باشد. همچنین افرادی که از پروتکل‌های دیفای وام دریافت می‌کنند، می‌توانند به‌صورت بالقوه از هزینه‌ای که باید برای مالیاتی که به سود سرمایه توکن‌های آنها تعلق می‌گیرد، خودداری کرده و یا آن را به زمان دیگری موکول کنند.

کاربران می‌توانند از میزان دارایی که از این طریق (پلتفرم‌های دیفای) به‌صورت وام دریافت کرده‌اند، استفاده کنند تا مقدار اهرم یا لوریج خود را در برخی شرایط معاملاتی، افزایش دهند. توجه داشته باشید که میزان وام‌دهی آزاد نیست و هر کاربر در محدودیتی قرار دارد. این محدودیت ایجاد شده، به 2 عامل اصلی بستگی دارد که توجه شما را به توضیحات زیر جلب می‌کنم:

1. اولین مورد به میزان سرمایه موجود در پلتفرم برای وام‌دهی دیفای مرتبط است. به طور کلی ممکن است کاربری بخواهد مقدار زیادی از یک توکن خاص را به‌عنوان وام دریافت کند که شاید در پلتفرم موردنظر مشکل ایجاد کند.

2. دومین مورد وابسته به «عامل وثیقه» یا Collateral factor توکن‌هایی است که فرد وام‌گیرنده به پلتفرم ارائه می‌دهد. عامل وثیقه به همه مقداری اشاره دارد که می‌توان در ازای میزان وثیقه ارسال شده، دریافت کرد. برای درک بهتر به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید Collateral factor (عامل وثیقه) توکن‌های دای و اتر که روی پلتفرم وام‌دهی کامپاند قرار دارند، 75 درصد است. این درصد به این معنا است که کاربران تا سقف 75 درصد از ارزش توکن دای یا اتر که ارائه کرده‌اند، وام دریافت می‌کنند.

به طور کلی باید گفت زمانی که ارزش وثیقه (ارائه شده توسط وام‌گیرنده) در عامل وثیقه ضرب می‌شود، باید بیشتر از ارزش کل مبلغ وامی باشد که کاربر آن را دریافت می‌کند؛ بنابراین تا زمانی که این شرایط برای وام گرفتم وجود داشته باشد، وام‌گیرنده می‌تواند به هر اندازه‌ای، وام بگیرد.

بیشتری بخوانید: لوریج در صرافی بایننس چیست؟ + راهکاری برای افزایش سود

نحوه توزیع سود در دیفای (DeFi)

اگر به‌صورت خلاصه توضیح دهیم، سازوکار توزیع سود در این حوزه به این شکل است که فرد وام‌دهنده کوین موردنظر خود را که قصد دارد به‌عنوان وام قرار دهد را به همراه پلتفرم غیرمتمرکزی که قرار است از آن استفاده کند را انتخاب می‌کند و کیف پول ارز دیجیتال خود را به پلتفرم انتخاب شده متصل می‌کند تا کوین یا توکن خود را برای وام قرار دهد. سود آن نیز از طریق کیف پولی که به پلتفرم متصل شده است، برای وام‌دهنده واریز می‌شود.

نحوه توزیع سود در دیفای (DeFi)

سود و بهره‌ای که واک دهندگان بابت وام دادنشان دریافت می‌کنند و مبلغی که وام‌گیرنده‌ها باید پرداخت کنند، توسط نسبتی محاسبه می‌شود که میان توکن‌های ارسال شده وام‌دهنده و وام گرفته شده در بازاری معین وجود دارد. با توجه به بازار موردنظر، مقدار درصد سود سالانه افرادی وام گرفته‌اند (Borrow APY)، بیشتر از درصد سالانه افرادی که دارایی خود ره به‌عنوان وام قرار داده‌اند (Supply APY)؛ بنابراین سودی که واک گیرنده باید پرداخت کند از سودی که وام‌دهنده دریافت می‌کند، بیشتر است.

به‌صورت تخصصی اگر به موضوع نگاه کنیم، می‌توان گفت که سود وام‌ها در ازای هر بلاک اتریوم مشخص می‌شود و به همین ترتیب مقدار هر بلاک متفاوت بوده و سود حاصل نیز متغیر است. درصد مقدار سودی که هر کاربر وابسته به میزان تقاضا برای توکنی خاص، در زمان‌های متفاوت به‌صورت قابل توجهی تغییر می‌کند. البته هم اکنون پروتکل‌هایی مانند آوی، سود ثابتی را برای افرادی که وام می‌گیرند در نظر گرفته است؛ در نتیجه هر پروتکل و هر سیستم شرایط و قوانین مخصوص به خود را دارد که قبل از هر اقدامی باید با شرایط آن آشنا باشید.

وام‌های دیفای چه خطراتی دارند؟

در هر کاری ریسک و خطراتی وجود دارد که در این حوزه نیز این ریسک‌ها در کمین هستند. در ادامه به 3 مورد از خطرات احتمالی اشاره می‌کنیم:

• افزایش نرخ سود وام‌گیرنده در بازه زمانی کوتاه

• ایجاد تغییرات در قرارداد هوشمند توسط شخص ثالث

• نابود شدن وثیقه به دلیل کاهش قیمت شدید (به‌عنوان مثال بیش از 50درصد کاهش)

البته اگر با امور مالی متمرکز آشنا باشید، این خطرات تهدید جدی برای شما محسوب نمی‌شوند اما درهرصورت هر شبکه و سیستمی دارای مشکلاتی است که این حوزه نیز خطرات خاص خود را دارد.

اگر بخواهیم مثالی در حول این موضوع داشته باشیم، باید به دوره‌ای اشاره کنیم که در سال 2020 برای دیفای رخ داد که آن زمان روش کشت سود (Yield farming) طرف‌داران زیادی داشت و نرخ بهره وام‌گیرنده در برخی از ارزهای دیجیتال به بیش از 40 درصد افزایش داشت. در چنین شرایطی، افرادی که تازه‌وارد هستند و آشنایی چندانی با عملکرد این پلتفرم‌ها ندارند و نرخ بهره وام خود را به شکل روزانه پیگیری نمی‌کنند، مجبور به پرداخت نرخ سود بیشتری خواهند بود.

پس به این نتیجه می‌رسیم که وام گرفتن و یا وام دادن در پلتفرم‌های دیفای کار سخت و پیچیده‌ای نیست. تفاوتی که ممکن است بین پلتفرم‌های مختلف وجود داشته باشد، نرخ بهره و … است. همچنین با پیشرفت و گسترش هر پلتفرم، نقدینگی در آن افزایش‌یافته و خطرات کمتری کاربران را تهدید خواهد کرد.

در مقاله وام گرفتن در حوزه دیفای، به مواردی مانند طریقه وام گرفتن در حوزه دیفای و به طور کلی مفهوم وام و… اشاره کردیم که امیدوارم به هدف خود رسیده باشید. از مطالبی که در اواخر مقاله گفته شد، ترسی نداشته باشید زیرا روزبه‌روز دیفای در حال پیشرفت است و برای اطمینان بیشتر می‌توانید نکاتی را که از جانب شما باید رعایت شود، انجام دهید؛ به‌عنوان مثال زمانی که آدرس کیف پول خود را تنظیم می‌کنید، از صحیح بودن آن اطمینان حاصل کنید. در مقاله بعدی به استیکینگ یا سهام‌گذاری؛ آموزش کامل + معرفی ارز دیجیتال می‌پردازیم.